Αποθετικές ζημίες ασθενούς, τι είναι

Σε μια ενδεχόμενη αστική δίκη ιατρικού σφάλματος και σε περίπτωση καταδικαστικής απόφασης κατά του ιατρού, το δικαστήριο έχει τη δυνατότητα να επιδικάσει διαφορετικού τύπου αποζημιώσεις ( θετικές ζημίες, ηθική βλάβη, ψυχική οδύνη κλπ).

Ανάμεσα στις αποζημιώσεις που μπορούν να επιδικασθούν είναι και αυτή των διαφυγόντων κερδών του ασθενούς, σε περίπτωση που αυτός δεν μπορεί να εργαστεί εξαιτίας του ιατρικού σφάλματος, που τον οδήγησε σε προσωρινή ή μόνιμη ανικανότητα.

Νομική βάση αποζημίωσης αποθετικών ζημιών

Σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα διαφυγών κέρδος θεωρείται : ¹

• Κατά AK 929, οτιδήποτε στερηθεί ο παθών στο μέλλον, λόγω βλάβης του σώματος ή της υγείας του. Εν ολίγοις, διαφυγών κέρδος θεωρούνται α) ο μισθός δημοσίου ή ιδιωτικού υπαλλήλου ή στελέχους Διοίκησης Οργανισμού ή Επιχείρησης, β) τα εισοδήματα ελεύθερου επαγγελματία γ) γενικότερα οποιοδήποτε εισόδημα προέρχεται από επαγγελματική δραστηριότητα.
• Κατά ΑΚ 928 διαφυγόντα εισοδήματα ή παροχή υπηρεσιών λόγω θανάτου.

Αποζημίωση λόγω αναπηρίας ή παραμόρφωσης

Επιπλέον επικινδυνότητα συνιστούν τα οριζόμενα από το άρθρο 931 του Αστικού Κώδικα. ²

Συγκεκριμένα το άρθρο 931 ορίζει αυτοτελή αποζημίωση, η οποία θα μπορούσε διασταλτικά να λογιστεί ως αποζημίωση αποθετικής ζημίας, σε περίπτωση που αναπηρία ή παραμόρφωση επιδρά στο μέλλον του παθόντος.

Θα πρέπει να τονιστεί πως η αποζημίωση με βάση το ΑΚ 931 είναι αυτοτελής και ανεξάρτητη από τυχόν άλλες αποζημιώσεις που έχουν επιδικασθεί ( θετικές ζημίες, αποθετικές ζημίες, ηθική βλάβη).

Γιατί είναι επικίνδυνη η αποζημίωση αποθετικών ζημιών

Στην περίπτωση επιδίκασης αποζημίωσης αποθετικών ζημιών από το δικαστήριο, τότε είναι πιθανό να υπάρξει σημαντική οικονομική ζημία για τον γιατρό, συχνά ΜΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΙΜΗ για τους παρακάτω λόγους:

• Υψηλότατα ποσά αποζημίωσης.

Υπάρχει σημαντική πιθανότητα το χρηματικό ποσό που θα επιδικασθεί να είναι υψηλό ή και μη αντιμετωπίσιμο από τον ιατρό. Και αυτό γιατί σύμφωνα με την βιβλιογραφία για το ιατρικό σφάλμα  ³  η αποζημίωση περιλαμβάνει όλα τα καθαρά εισοδήματα του παθόντος ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗ ΤΟΥ.

Αντιλαμβάνεται κανείς το ύψους της αποζημίωσης διαφυγόντων κερδών πχ σε Στέλεχος Επιχείρησης σαράντα ετών, με ετήσιες απολαβές πχ 40.000€. Αυτό σημαίνει πως η πιθανή αποζημίωση θα είναι 40.000€ Χ 27 έτη, δηλαδή μέχρι το 67^ο ηλικιακό έτος και την συνταξιοδότηση.

• Οι αποθετικές ζημίες δεν καλύπτονται από τα προγράμματα ασφάλισης αστικής ιατρικής ευθύνης.

Σήμερα, αρχές του 2023 που γράφεται η παρούσα ανάλυση, οι αποζημιώσεις για αποθετικές ζημίες εξαιρούνται από όλα τα προγράμματα ασφάλισης ιατρικής αστικής ευθύνης.

Αυτό πρακτικά σημαίνει πως ακόμα και αν ο γιατρός είναι ασφαλισμένος με πρόγραμμα αστικής ιατρικής ευθύνης δεν θα αποζημιωθεί για το ποσό που αντιστοιχεί στις αποθετικές ζημίες. Αντίθετα θα καλυφθούν -σύμφωνα πάντα με τους όρους κάθε προγράμματος- αποζημιώσεις για θετικές ζημίες, ηθική βλάβη ή ψυχική οδύνη.

Γιατί είναι αυξημένες οι πιθανότητες επιδίκασης αποζημίωσης διαφυγόντων κερδών

Σύμφωνα με δημοσιευμένη μελέτη του Πανεπιστημίου Πειραιώς για το ιατρικό σφάλμα ⁴  το 35,91% των ιατρικών σφαλμάτων που αξιολογήθηκαν, έχουν οδηγήσει σε μόνιμη αναπηρία.

Με δεδομένο πως μόνιμη αναπηρία σημαίνει – σχεδόν νομοτελειακά- και αδυναμία εργασίας, τότε γίνεται σαφές πως εάν κάποια από τις υποθέσεις αυτές οδηγηθεί στα αστικά δικαστήρια, τότε είναι εξαιρετικά πιθανό -αν όχι βέβαιο- πως θα υπάρξει αποζημίωση διαφυγόντων κερδών.

Η προτεινόμενη λύση και πως η IRMC μπορεί να γίνει αρωγός της ιατρικής κοινότητας.

Συμπερασματικά, καθίσταται σαφές πως οι αποζημιώσεις διαφυγόντων κερδών:

• Είναι εξαιρετικά πιθανόν να προκύψουν
• Αν προκύψουν, είναι επίσης εξαιρετικά πιθανόν, να έχουν μεγάλες ή και δυσβάσταχτες οικονομικές συνέπειες για τον γιατρό
• Δεν καλύπτονται από τα προγράμματα αστικής ιατρικής ευθύνης

Αυτό που μπορεί να υπάρξει σαν πιθανή λύση είναι η δημιουργία εξειδικευμένου και tailor made ασφαλιστικού προγράμματος κάλυψης αποθετικών ζημιών, που θα μπορούσε να δημιουργηθεί με τη φιλοσοφία «ομαδικού» προγράμματος.

Αυτό πρακτικά σημαίνει πως δεν μπορεί να δημιουργηθεί για μεμονωμένα άτομα-γιατρούς.

Θα πρέπει να το εισηγηθούν, να το ζητήσουν από την ασφαλιστική βιομηχανία και να διαπραγματευτούν τους όρους και προϋποθέσεις κάλυψης τα συλλογικά ιατρικά όργανα, για τα μέλη τους.

Λέγοντας συλλογικά ιατρικά όργανα εννοούνται είτε οι Ιατρικοί Σύλλογοι ( π.χ Αθηνών, Θεσσαλονίκης κλπ), είτε οι επαγγελματικές ιατρικές ενώσεις ( π.χ Ελληνική Χειρουργική Εταιρεία, Ένωση Ελλήνων Καρδιολόγων, Ένωση Ελλήνων Γυναικολόγων κλπ.).

Γιατί η IRMC μπορεί να συμβάλλει στη δημιουργία tailor made ασφαλιστικού προγράμματος

• Οι συνεργασίες μας είναι τέτοιες ώστε να έχουμε πρόσβαση σε πολυεθνικούς ασφαλιστικούς κολοσσούς που μπορούν να δημιουργήσουν tailor made ασφαλιστικά προγράμματα, σε περίπτωση που δεν τελεσφορήσουν οι προσπάθειες στην εγχώρια ασφαλιστική βιομηχανία.
• Έχουμε υψηλή κατάρτιση στην ασφάλιση αστικής ιατρικής ευθύνης, καθώς και στη νομοθεσία άσκησης ιατρικού επαγγέλματος, μια παράμετρο απόλυτα συνδεδεμένη με την ασφάλιση αστικής ιατρικής ευθύνης. Aυτό σημαίνει πώς μπορούμε να λειτουργήσουμε ως σύμβουλοι των ιατρών για την κατάρτιση της ορθής αρχιτεκτονικής του tailor made προγράμματος.
• Συνεργαζόμαστε με όλες τις εγχώριες ασφαλιστικές εταιρείες που παρέχουν προγράμματα ασφάλισης αστικής ιατρικής ευθύνης.
• Έχουμε εμπειρία στη διαχείριση ομαδικών tailor made προγραμμάτων, συμμετέχοντας ήδη σε ένα παρόμοιο ασφαλιστικό project μεγάλης και γνωστής -μη ιατρικής – επαγγελματικής ένωσης.